TEKERLEME
TekerlemeTekerleme nedir ? Tekerlemenin tanımı ? Güzel Tekerlemeler
Sözlüklerde "ağızda yuvarlanan söz, saçma sapan söz, eşsesli kelimelerle kurulu konuşma" anlamlarına gelen tekerleme masal, hikaye, bilmece, halk tiyatrosu gibi bazı edebi türler içinde veya bağımsız olarak söylenen ölçülü ve kafiyeli sözlerdir.
Çokluk çocuk folklorunda hoşça vakit geçirmek, konuşma kabiliyeti kazanmak, oyunlarda eş ve ebe seçmek için bu yola başvurulur. Masal tekerlemesi, oyun tekerlemesi gibi adlar alırlar. En çok çocuk oyunlarında, masalların baş, orta ve sonunda söylenirler. Yöreye göre değişik isimle de söylenirler. Doğu Anadolu’da döşeme, Güney Anadolu’da sayışma denir. Karagöz ve ortaoyununda muhavere, çocuk oyununda ebe, çıkarmada ise sayışma diyebiliriz. Türk edebiyatında ilk tekerleme örneklerine XI. yüzyıldan itibaren rastlanır. Divana Lügati’t Türk’te bazı tekerlemeler yer alır.
Tekerlemeler..
Be birader buraya bak, başı bereli burma bıyıklı bastı bacak bayan
berberiyle bizim Bedri bey birlikte bir pirinci birinci buluşta birbirine
dizip Bursa pazarına indi.
Bir berber bir berbere "Bre berber, gel birader, biz beraber
Berberistan'da bir berber dükkanı açalım." demiş.
Bir pirinci birinci buluşta bir inci gibi birbirine bağlayıp, Perlepe
berberi bastıbacak Bedri ile beraber Balıkesir pazarına parasız giden bu
paytak budala, babası topal Badi'den biberli bir papara yedi.
Bu çorbayı nanelemeli mi de yemeli, nanelememeli mi de yemeli?
Bu ekşi eski ekşi.
Bu mumcunun mumu umumumuzun mumudur.
Bu pikap, şu pikap, o pikap.
Cüce çinici Celali Hoca gizlice marpuççular içindeki züccaciyecilere gidip
içi Çince yazılı cicili bicili cam çubukları cepceğizine indirmiş.
Çatalca'da başı çıbanlı topal çoban, çatal sapan yapar satar.
Değirmene girdi köpek, değirmenci vurdu kötek; hem kötek yedi köpek, hem
kepek yedi köpek.
Dört deryanın deresini dört dergahın derbendine devrederlerse,
dört deryadan dört dert, dört dergahtan dört dev çıkar.
El alem ala dana aldı aladanalandı da biz bir ala dana alıp aladanalanamadık.
Eller bazlamalandı da, biz bazlamalanamadık.
Gökten bir damla düştü, şıp benim alnıma, şıp anamın alnına, şıp benim
alnıma, şıp anamın alnına...
İki kel kör kirpinin yırtık kürkünü dişi kel kör kirpinin yırtık kürküne
eklemişler.
İndim dereye sarul seke teke çepiç tek otlarlar. Dedim niçin sarul seke
teke çepiç tek otlarsınız? Dedi bizim sorumuz sopumuz torumuz topumuz
sarul seke teke çepiç tek otlarlar.
İndim kuyu dibine, sildim, süpürdüm, silkindim, çıktım.
İt iti itti, bit iti itti, it biti itti. Bit gitti, it gitti. İtti, bitti,
gitti.
Şemsipaşa Pasajı'nda sesi büzüşesiceler.
Şu duvarı badanalamalı mı badanalamamalı mı?
